Alaq otları və ya çöl otları təbii ekosistemdə çox möhkəm bir varlıqdır.Biz ümumiyyətlə kənd təsərrüfatı istehsalı və ya bağçılıq zamanı mümkün qədər alaq otlarından xilas oluruq.Lakin çıxarılan ot sadəcə atılmır, lakin düzgün kompostlandıqda yaxşı kompost yarada bilər.Alaq otlarının gübrələrdə istifadəsi kompostdur ki, bu gübrə bitki samanı, ot, yarpaq, zibil və s.-dən hazırlanmış üzvi gübrədir, insan peyinindən, mal-qara peyinindən və s. keyfiyyət yaxşıdır, gübrə səmərəliliyi yüksəkdir və mikrobları və yumurtaları öldürə bilər.
Alaq kompostunun xüsusiyyətləri:
● gübrənin təsiri heyvan peyininin kompostlanmasından daha yavaşdır;
● Sabit mikrob müxtəlifliyi, məhv edilməsi asan deyil, element disbalansının səbəb olduğu xəstəliklər və davamlı əkinçilik maneələri riskini azaldır, bu baxımdan onun təsiri peyin kompostlanmasından daha yaxşıdır;
● bitkilərin cücərmə qabiliyyətinin itirilməsi riskini azaltmaq;
● Yabanı otlaq möhkəm kök sisteminə malikdir və dərin nüfuz etdikdən sonra mineral elementləri udur və torpağa qayıdır;
● Müvafiq karbon-azot nisbəti və hamar parçalanma;
1. Kompost hazırlamaq üçün materiallar
Kompost hazırlamaq üçün materiallar xüsusiyyətlərinə görə təxminən üç növə bölünür:
Əsas material
Asan parçalanmayan maddələr, məsələn, müxtəlif bitki samanları, alaq otları, tökülmüş yarpaqlar, üzümlər, torf, zibil və s.
Parçalanmanı təşviq edən maddələr
Ümumiyyətlə, insan ifrazatı, çirkab suları, ipəkqurdu qumu, at peyin, qoyun peyin, köhnə kompost, bitki külü, əhəng və s. kimi tərkibində daha çox azot olan yüksək temperaturda lif parçalayan bakteriyalarla zəngin bir maddədir.
Absorbent maddə
Yığım prosesində az miqdarda torf, incə qum və az miqdarda superfosfat və ya fosfat qaya tozunun əlavə edilməsi azotun buxarlanmasının qarşısını ala və ya azalda bilər və kompostun gübrə səmərəliliyini yaxşılaşdıra bilər.
2. Kompost hazırlamazdan əvvəl müxtəlif materialların müalicəsi
Hər bir materialın çürüməsini və parçalanmasını sürətləndirmək üçün kompostdan əvvəl müxtəlif materiallar müalicə edilməlidir.
lSınıq şüşə, daş, kafel, plastik və digər zibilləri çıxarmaq, xüsusilə ağır metalların, zəhərli və zərərli maddələrin qarışmasının qarşısını almaq üçün zibil çeşidlənməlidir.
lPrinsipcə, bütün növ yığılma materialları daha yaxşı əzilir və təmas sahəsinin artırılması parçalanma üçün əlverişlidir, lakin çoxlu işçi qüvvəsi və maddi resurslar sərf edir.Ümumiyyətlə, alaq otları 5-10 sm uzunluğunda kəsilir.
lSu udma qabiliyyəti az olan qarğıdalı və sorqo kimi sərt və mumlu materiallar üçün samanın mumlu səthini məhv etmək üçün əzdikdən sonra onları kanalizasiya və ya 2% əhəng suyu ilə islatmaq yaxşıdır ki, bu da suyun udulmasına şərait yaradır və çürümə və parçalanma.
lSuda yaşayan alaq otları, həddindən artıq su tərkibinə görə, yığmadan əvvəl bir qədər qurudulmalıdır.
3.Yığma yerinin seçimi
Gübrənin kompostlanması üçün yer hündür relyefli, səliqəli və günəşli, su mənbəyinə yaxın, daşınması və istifadəsi üçün əlverişli yer seçilməlidir.Daşınma və istifadənin rahatlığı üçün yığılma yerləri müvafiq qaydada səpələnə bilər.İstifləmə yeri seçildikdən sonra yer düzəldiləcəkdir.
4.Kompostda hər bir materialın nisbəti
Ümumiyyətlə, yığma materialların nisbəti təxminən 500 kiloqram müxtəlif bitki samanları, alaq otları, düşmüş yarpaqlar və s., 100-150 kiloqram peyin və sidik və 50-100 kiloqram su əlavə olunur.Əlavə edilən suyun miqdarı xammalın quruluğundan və nəmliyindən asılıdır.kq, yaxud fosfat süxur tozu 25-30 kq, superfosfat 5-8 kq, azot gübrəsi 4-5 kq.
Parçalanmağı sürətləndirmək üçün, çürüməyə kömək etmək üçün müvafiq miqdarda qatır peyin və ya köhnə kompost, dərin drenaj palçığı və münbit torpaq əlavə edilə bilər.Ancaq yetkinlik və kompost keyfiyyətinə təsir etməmək üçün torpaq çox olmamalıdır.Ona görə də bir kənd təsərrüfatı atalar sözü deyir ki, “palçıqsız ot çürüməz, palçıqsız ot bərəkətli olmaz”.Bu, tam olaraq onu göstərir ki, müvafiq miqdarda münbit torpaq əlavə etmək yalnız gübrəni udmaq və saxlamaq təsirinə malik deyil, həm də üzvi maddələrin parçalanmasını təşviq edən təsirə malikdir.
5.Kompost istehsalı
İnfiltrasiya edilmiş gübrəni udmaq üçün yığılan həyətin, incə torpağın və ya çəmən torpağın ventilyasiya kanalına təxminən 20 sm qalınlığında lil qatını döşəyin və sonra tam qarışdırılmış və təmizlənmiş materialları qat-qat yığın. əmin ol.Və hər təbəqəyə peyin və su səpin və sonra bərabər şəkildə az miqdarda əhəng, fosfat qaya tozu və ya digər fosfat gübrələri səpin.Və ya yüksək lif parçalayan bakteriyalarla aşılayın.Hər təbəqədə alaq otları və karbon-azot nisbətini tənzimləmək üçün karbamid və ya torpaq gübrəsi və buğda kəpəyi kompostun keyfiyyətini təmin etmək üçün lazımi miqdarda əlavə edilməlidir.
Bu, 130-200 sm hündürlüyə çatana qədər qat-qat yığılır.Hər təbəqənin qalınlığı ümumiyyətlə 30-70 sm-dir.Üst təbəqə nazik, orta və aşağı təbəqələr isə bir qədər qalın olmalıdır.Hər qata əlavə olunan peyin və suyun miqdarı yuxarı təbəqədə çox, alt qatda isə az olmalıdır ki, axınla aşağı axsın, yuxarı-aşağı yayılsın.bərabər şəkildə.Yığın eni və yığın uzunluğu materialın miqdarından və işin asanlığından asılıdır.Xov forması buxarlanmış çörək şəklində və ya digər formalarda hazırlana bilər.Xov tamamlandıqdan sonra 6-7 sm qalınlığında nazik palçıq, incə torpaq və köhnə plastik plyonka ilə möhürlənir ki, bu da istiliyin qorunması, suyun saxlanması və gübrə saxlanması üçün faydalıdır.
6.Kompostun idarə edilməsi
Ümumiyyətlə yığından 3-5 gün sonra üzvi maddələr mikroorqanizmlər tərəfindən parçalanaraq istilik buraxmağa başlayır və yığındakı temperatur yavaş-yavaş yüksəlir.7-8 gündən sonra yığındakı temperatur əhəmiyyətli dərəcədə yüksəlir, 60-70 ° C-ə çatır.Fəaliyyət zəifləyir və xammalın parçalanması natamamdır.Buna görə də, yığma dövründə yığının yuxarı, orta və aşağı hissələrində nəmlik və temperatur dəyişiklikləri tez-tez yoxlanılmalıdır.
Kompostun daxili temperaturunu təyin etmək üçün bir kompost termometrindən istifadə edə bilərik.Əgər kompost termometriniz yoxdursa, yığının içinə uzun bir dəmir çubuq da daxil edib 5 dəqiqə buraxa bilərsiniz!Çıxardıqdan sonra əlinizlə cəhd edin.30 ° C-də isti hiss edir, təxminən 40-50 ° C-də isti hiss edir və təxminən 60 ° C-də isti hiss edir.Rütubəti yoxlamaq üçün dəmir çubuğun daxil edilmiş hissəsinin səthinin quru və nəm vəziyyətini müşahidə edə bilərsiniz.Nəm vəziyyətdədirsə, suyun miqdarının uyğun olduğunu bildirir;quru vəziyyətdədirsə, bu, suyun çox az olması deməkdir və yığının yuxarı hissəsində dəlik açıb su əlavə edə bilərsiniz.Xovda nəmlik havalandırmaya uyğunlaşdırılarsa, yığından sonrakı ilk bir neçə gündə temperatur tədricən yüksələcək və təxminən bir həftə ərzində ən yüksək səviyyəyə çata bilər.Yüksək temperatur mərhələsi 3 gündən az olmamalıdır və 10 gündən sonra temperatur yavaş-yavaş azalacaq.Bu halda, yığını hər 20-25 gündə bir dəfə çevirin, xarici təbəqəni ortasına çevirin, ortasını xaricə çevirin və parçalanmağı təşviq etmək üçün yenidən yığmaq üçün lazımi miqdarda sidik əlavə edin.Yenidən qalaqlandıqdan sonra, daha 20-30 gündən sonra xammalların qara, çürük və qoxu dərəcəsinə yaxın olması onların xarab olduğunu göstərir və onlardan istifadə oluna bilər və ya örtük qruntu sıxılıb saxlanıla bilər. sonra istifadə.
7.Kompostun çevrilməsi
Kompostlamanın başlanğıcından dönmə tezliyi belə olmalıdır:
ilk dəfədən 7 gün sonra;ikinci dəfədən 14 gün sonra;üçüncü dəfədən 21 gün sonra;dördüncü dəfədən 1 ay sonra;bundan sonra ayda bir dəfə.Qeyd: Xovlu hər dəfə fırlananda nəmliyi 50-60%-ə tənzimləmək üçün düzgün şəkildə su əlavə edilməlidir.
8. Kompostun yetkinliyini necə qiymətləndirmək olar
Zəhmət olmasa aşağıdakı məqalələrə baxın:
Göndərmə vaxtı: 11 avqust 2022-ci il